Slimmer werken met AI van Ethan Mollick (2024) is een praktisch en toegankelijk boek dat de lezer begeleidt in het effectief inzetten van kunstmatige intelligentie (AI) in het werkproces.
Het eerste deel richt zich op de fundamenten van AI en de impact ervan op de samenleving, waarbij Mollick AI vergelijkt met een "buitenaardse intelligentie" die onze manier van werken drastisch verandert. Het tweede deel is meer praktisch en beschrijft de rollen die AI kan aannemen, zoals assistent, creatieve denker, collega, privédocent en coach. In dit gedeelte introduceert hij het concept van co-intelligentie, waarbij mens en AI samenwerken om tot betere resultaten te komen. Het boek fungeert grotendeels als een handleiding, met concrete voorbeelden en toepassingen die de lezer direct kan inzetten in zijn of haar werk.
Mollick weet op een heldere en overtuigende manier de potentie van AI te beschrijven. Zijn vier principes rondom AI vormen een krachtig raamwerk dat de lezer houvast biedt bij het implementeren van AI in de eigen praktijk. Daarnaast is de manier waarop hij de verschillende rollen van AI beschrijft, en dan met name het idee van co-intelligentie, bijzonder verhelderend en relevant. Dit concept, waarbij AI als een verlengstuk van menselijke intelligentie fungeert in plaats van een vervanging, past bij iedereen die vanaf nu in de wereld van AI wil stappen. Een ander sterk punt is dat het boek als een praktische handleiding leest. Mollick weet complexe materie op een toegankelijke manier over te brengen, waardoor het boek voor een breed publiek bruikbaar is. Tot slot verhoogt de uitgebreide bronvermelding de betrouwbaarheid van zijn betoog en biedt het de lezer de mogelijkheid om zich verder te verdiepen in de materie.
Naar ons idee was de boodschap sterker geweest als het boek een diepere analyse of probleemstelling had bevat. Mollick benadert AI overwegend positief en dat vind ik te weinig kritisch. De mogelijke risico’s of ethische implicaties van AI worden slechts beperkt aangestipt.
Daarnaast ligt de focus voornamelijk op generatieve AI-modellen zoals ChatGPT, terwijl andere vormen van AI onderbelicht blijven. Ook de beschrijving van leerprocessen komt te simplistisch over. Leren is een complex proces dat door meerdere factoren wordt beïnvloed, en Mollick had hier een diepgaandere benadering kunnen kiezen.
Tot slot zijn de toekomstscenario’s die hij schetst eerder oppervlakkig en weinig vernieuwend. Een meer gedetailleerde analyse had de impact van het boek kunnen versterken.
Uiteraard hebben wij als Academie voor Werkplekleren de inhoud van het boek vergeleken met de inzichten uit ons onderzoek naar de impact van AI op werken en leren in organisaties. En in het bijzonder met de nieuwe visie op het verduurzamen van werken door leren het kloppend hart van de organisatie te maken. De visie heeft een radicaal andere benadering op werken en leren met inzet van AI. Deze benadering sluit nauw aan bij Mollick’s concept van co-intelligentie, waarbij mens en AI samenwerken om tot betere resultaten te komen. Door AI origineel en effectief in te zetten, leren professionals uit het verbeteren en innoveren van hun werksituaties. Dit didactiseren van werksituaties gebeurt in ons leerconcept binnen een didactisch kader met een tiental vragen die richtinggevend zijn voor de leeractiviteiten waarmee de professional zijn talenten ontwikkelt. En impliciet het werkklimaat verbetert, zijn organisatie sterker maakt, inclusiviteit bevordert en maatschappelijke bijdragen levert. Door slimmer te werken met AI kan werktijd efficiënter worden ingedeeld, wat de werkdruk vermindert en werknemers in staat stelt zich beter te ontwikkelen in hun nieuwe werkzaamheden, vakgebied of nieuwe functie.
De opvatting van Mollick en die van ons sluiten inhoudelijk naadloos aan voor zover het het leren in organisaties betreft. Co-intelligentie, integratie van AI in plaats van om- en bijscholing, AI als noodzakelijke professionalisering, een meer expliciete en kritische rol van de professional, de expliciete rollen AI als privedocent en coach, en het zelf ontwerpen van leertrajecten, komen het meest overeen. Slimmer werken met AI is een boeiende en toegankelijke introductie tot de mogelijkheden van AI in het werkproces.
Mollick slaagt erin om zijn boodschap helder over te brengen en biedt de lezer een praktische gids om AI effectief te benutten. Hoewel het boek soms te positief en oppervlakkig blijft, en er een meer kritische analyse had mogen zijn, wegen de sterke punten zwaarder. Dankzij de heldere structuur, de praktische toepasbaarheid en de waardevolle inzichten over co-intelligentie verdient dit boek een solide 4 van onze 5 sterren.
Julia Martins Simons, maart '25
Academie voor Werkplekleren